Bardzo lubię domowy chleb i zapach wydostający się z piekarnika! Chleb piekę średnio 2 razy w tygodniu i wykorzystuję różne mąki oraz dodatki. Najczęściej piekę chleb orkiszowo-owsiany (glutenowy) oraz chleb gryczany (bezglutenowy). Lubię także dodatki w postaci mąki lnianej, ciecierzycowej lub grochowej, a w wersji na słodko piekę chleb bakaliowy. Poniższy przepis na chleb gryczany dedykuję moim pacjentkom, które pytają właśnie o chleb bezglutenowy, który można upiec na drożdżach albo na sodzie. Oczywiście to nie tylko chleb dla osób na diecie bezglutenowej, ale także propozycja na urozmaicenie pieczywa na co dzień.
Chleb gryczany, czyli chleb bezglutenowy!
Podstawową zaletą chleba gryczanego jest oczywiście jego smak, a także bezglutenowość. Gryka to pseudozboże, które jest naturalnie bezglutenowe, a więc i polecane osobom z celiakią oraz eliminującym gluten z diety z powodu innych chorób dolegliwości. Będzie także świetnym urozmaiceniem diety dla glutenojadów i wszystkich wielbicieli palonej gryki. Osoby, które muszą restrykcyjnie przestrzegać diety bezglutenowej (celiakia), powinny wybierać grykę i produkty z gryki ze specjalnym oznaczeniem przekreślonego kłosa.
Mąka z gryki palonej lub niepalonej
Do wypieku domowego chleba użyłam mąki z gryki palonej, którą zmieliłam na bardzo drobno w blenderze kielichowym. Jest to najprostszy i najtańszy sposób na otrzymanie mąki gryczanej. Można oczywiście kupić gotową mąkę. Domowy chleb gryczany jest według mnie nieco łagodniejszy w smaku niż sama kasza gryczana palona. Jeśli jednak wolisz kaszę niepaloną, która zawiera nieco więcej wartościowych składników, wybierz do zmielenia kaszę niepaloną lub gotową mąkę z kaszy gryczanej niepalonej. Możesz również upiec chleb gryczany pół na pół – z gryki palonej oraz niepalonej. Zmieni się także jego kolor. Chleb z mąki palonej jest ciemniejszy. Chleb gryczany wyrasta nieco mniej niż klasyczny, glutenowy, pszenny chleb. Ale jeśli nie musisz stosować diety bezglutenowej, to zrób…
Chleb mieszany
Chleb gryczany nie musi być od razu pieczony w 100% z mąki gryczanej. Dla osób, które nie muszą i nie chcą robić stricte bezglutenowych przepisów, proponuję upiec chleb mieszany (taki jest też na zdjęciu głównym). Można użyć pół na pół mąkę pszenną / orkiszową (typ chlebowy 650-1200) i mąkę gryczaną. Polecam wtedy dodać mąkę z gryki palonej, która nada chlebowi ciekawy smak. Taki chleb będzie zawierał gluten (bo jest mąka pszenna). Jest natomiast świetnym pomysłem na urozmaicenie pieczywa i “odpszennienie” codziennej diety. Praktycznie większość mącznych czy ogólnie zbożowych produktów bazuje na pszenicy, a warto jadać różnorodnie. Pomysł na dodanie mąki gryczanej do domowego chleba jest świetnym pomysłem, by wprowadzić nieco różnorodności do diety, również smakowej. W przepisie wystarczy po prostu dać pół na pół mąki pszennej lub orkiszowej oraz gryczanej.
Przepis na bezglutenowy chleb gryczany
Proporcje podane na keksówkę o długości 30 cm. Dodatki są opcjonalne – nasiona nie lubią być poddawane obróbce termicznej – tracą swoje cenne właściwości, ale w chlebie gryczanym fajnie smakują. Od czasu do czasu nie zaszkodzi. Możesz je oczywiście pominąć.
Składniki:
- 0,5 litra wody
- 400 g mąki gryczanej palonej / niepalonej (może być zmielona kasza gryczana)
- 30 g świeżych drożdży
- łyżeczka soli
- opcjonalnie: łyżeczka brązowego cukru
- opcjonalnie: 3 łyżki ziaren słonecznika
- opcjonalnie: 2 łyżki siemienia lnianego
Wykonanie:
1. Jeśli piekę chleb z nasionami, to japierw myję i moczę słonecznik w letniej wodzie przez około godzinę.
2. Z drożdży przygotowuję zaczyn – rozpuszczam je w szklance ciepłej (nie gorącej!) wody, opcjonalnie dodaję łyżeczkę cukru, aby drożdże szybciej pracowały i odstawiam na ok. 15 minut w ciepłe miejsce. Następnie przelewam zaczyn do miski, wsypuję mąkę gryczaną, dodajemę słonecznik, siemię lniane oraz sól. Wlewam powoli wodę, wszystko razem mieszamy i wyrabiam ciasto.
3. Ciasto ma mieć taką konsystencję, aby dało się je uformować rękoma. Możemy jednak zrobić bardziej mokry chleb i wtedy konsystencja powinna być bardzo gęsta, klejąca się do palców i nie dająca się formować rękoma, ale też nie powinna być lejąca się, bo z takiej wyjdzie zakalec. Kwestię konsystencji regulujemy wodą oraz mąką – chleb bardziej mokry będzie wymagał większej ilości wody, zaś chleb bardziej zbity potrzebuje więcej mąki. Tylko uwaga – bardziej mokre ciasto jest podatne na zakalcowatość.
4. Ciasto na chleb przekładam do keksówki i odstawiam w ciepłe miejsce do wyrośnięcia na 30 minut.
5. Następnie wkładam formę do rozgrzanego piekarnika i piekę w trybie góra-dół w temperaturze 190 stopni przez ok. 30 minut, a następnie w temperaturze 180 stopni przez 25 minut. W trybie termoobiegu wystarczy ok. 45 minut w temperaturze 180-185 stopni. Można piec także w trybie ze wzmocnionym pieczeniem od dołu (funkcja pizza). Dopasuj sposób pieczenia do swojego piekarnika, bo naprawdę widzę, że co piekarnik, to nieco inne parametry pieczenia. Ja np. inaczej pieczę w domu, inaczej u mamy. Ty znasz swój piekarnik najlepiej. Testuj, próbuj. Po upieczeniu chleb zostawiam w piekarniku przez ok. 20-30 minut, a następnie go wyjmuję delikatnie z formy studzę na kratce w piekarniku z otwartymi drzwiczkami.
Co pasuje do chleba gryczanego?
Oczywiście warzywa, wegańskie i bezglutenowe paty do chleba, np. hummus z fasoli albo innych strączków, twarożki z pestek i orzechów oraz twarożki z tofu. Bardzo lubię połączenie gryki z buraczkiem, więc często jadam go z buraczanym hummusem.
Spodobał Ci się mój przepis?
Możesz wyrazić swoją opinię, klikając poniżej na zielony przycisk.
23 komentarze
Katarzyna
Izabela
Magda
Kasia
Pingback:
Pingback:
Agnieszka
Dobre Zielsko
Bożena
Dobre Zielsko
Monika
Dobre Zielsko
Justyna
Dobre Zielsko
Vivian
Dobre Zielsko
Pingback:
Aleksander
Pingback:
Pingback:
Vivian
Dobre Zielsko
Klara